Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan Rusiyanı Qarabağı Azərbaycana verməkdə ittiham edib.

Qriqoryan bildirib ki, Rusiyanın icazəsi olmadan 2020-ci ildə 44 günlük müharibə olmazdı.

"Bu, Rusiyadan tamamilə asılı olduğumuz vaxt baş verdi. Rusiya gəldi, Dağlıq Qarabağı əlimizdən aldı, Azərbaycana qaytardı, sonra getdi, bütün reallıq budur. Mən iddia edirəm ki, Dağlıq Qarabağı Rusiya tutub. Rusiyanın icazəsi olmadan müharibə olmazdı", - o, jurnalistlərlə brifinqdə deyib.

Qriqoryan vurğulayıb ki, Ermənistanın Rusiyadan asılılığı müharibəyə gətirib çıxarıb və siyasi kursun dəyişməsi sabitliyə çevriləcək: "Ermənistan tamamilə Rusiyadan asılı olanda bizdə müharibə yox idi? Var idi. Gəlin dəqiqləşdirək: bu mövcud vəziyyətə görə biz özümüzü müharibəyə saldıq".

Rusiya Federasiya Şurasının Beynəlxalq əlaqələr komitəsinin rəhbəri Qriqori Karasin isə "RİA Novosti"yə bildirib ki, Qriqoryanın həmin bəyanatı doğru deyil: "Erməni siyasi xadimlərinin, o cümlədən ali rəhbərliyin yazı və çıxışlarına müraciət etmək lazımdır. Bu sualların cavabları artıq orada var".

+++

Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryanın Rusiyanı Qarabağı Azərbaycana verməkdə ittiham etməsinə Bakıdan da cavab verilib.

Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi, Prezident Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev deyib ki, bu açıqlama əvvəlki və indiki Ermənistan siyasi-hərbi rəhbərliyinin məğlubiyyətini ört-basdır etmək, günahı başqasının üzərinə yıxmaq və özünə bəraət qazanmaq cəhdindən başqa bir şey deyil.

AZƏRTAC-ın xəbərinə görə, Hacıyev vurğulayıb ki, "Azərbaycan ordusu döyüş meydanında öz sözünü deyərək Ermənistanın 30 il davam edən hərbi işğalına son qoyub və kapitulyasiya aktını imzalamağa məcbur edib".

"Bu kimi açıqlamalar Ermənistanın siyasi-hərbi rəhbərliyinin təfəkküründə hələ də revanşizm xülyalarının qalmasının təzahürüdür", - o əlavə edib.

21 iyun

Mirzoyan Tixanovskaya ilə görüşüb

İyunun 20-də Vilnüsə səfəri çərçivəsində Ermənistan xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan Belarus müxalifətinin lideri Svetlana Tixanovskaya ilə görüşüb.

Görüşün təfərrüatları açıqlanmır.

"Lukaşenko rejiminə qarşı qətiyyətli mövqeyinə görə Ermənistana təşəkkür etdim, Ermənistanla demokratik qüvvələrimiz arasında sıx əməkdaşlığın davam etdiriləcəyinə ümidimi bildirdim", - Tixanovskaya X-dəki mikrobloqunda yazıb.

14 iyun

'Politico' Belarusun Azərbaycana silah tədarükündən bəhs edir

Bakı Yerevanla müharibədə eskalasiyadan əvvəl Minskdən dronlar, artilleriya və radio-elektron mübarizə (REM) üçün yeni avadanlıqlar alıb.

"Politico" bunun məxfi sənədlərdə aşkar olunduğunu bildirir. Belarus və Ermənistan Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatına (KTMT) daxildir.

"Politico" ondan çox məxfi məktub, diplomatik notlar, veksellər və ixrac pasportlarına istinadla yazır ki, Belarus Azərbaycana qabaqcıl silahlar verib.

Nəşrin məlumatına görə, 2018-ci ildən 2022-ci ilə qədər Minskdən Azərbaycan ordusuna yardım göstərilib. Xidmətlərə köhnə artilleriya avadanlıqlarının modernləşdirilməsi, REM və pilotsuz sistemlər üçün istifadə olunan yeni texnikanın tədarükünün daxil edildiyi bildirilir.

Araşdırılan sənədlər arasında Belarus Dövlət Silah İxracı Agentliyinin öz hərbi-sənaye firmalarına Bakı üçün müasir artilleriya avadanlıqlarının sifarişi ilə bağlı məktubları, habelə iki dövlət arasında Azərbaycan ordusuna "Qroza-S" pilotsuz uçuş aparatları ilə mübarizə stansiyalarının alınması ilə bağlı yazışmalar daxildir.

"Politico"nun əldə etdiyi sənədlərdən birində bildirilir ki, Belarus müəssisələri "Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş ərazilərinin geri qaytarılmasında", həmçinin, Belarus mal və xidmətlərinin bu ölkəyə ixracında fəal rol oynayır.

Məqalədə bildirilir ki, kağız üzərində Aleksandr Lukaşenko Ermənistanın müttəfiqi olsa da, o, əvvəllər Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevi "bizim adamımız" adlandırıb və KTMT-nin ona qarşı çıxmasının "səhv" olacağını deyib.

Əliyev isə, öz növbəsində, 2022-ci ildə bəyan edib ki, "KTMT-də dostumuz Ermənistanınkından daha çoxdur ".

Ekspertlərin fikrincə, Moskvanın ən yaxın müttəfiqlərindən biri olan Belarus Kremlin üstüörtülü dəstəyi olmadan hərəkət edə bilməzdi.

13 iyun

Kreml Ermənistanın KTMT-də qalacağına ümid edir

Rusiya Ermənistanın hələ də onun müttəfiqi olaraq qalacağına ümid edir.

Bunu iyunun 13-də Kremlin sözçüsü Dmitri Peskov Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyanın ölkəsinin Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı (KTMT) ilə münasibətlərinə dair bugünlərdə verdiyi bəyanatları şərh edərkən deyib: "Biz erməni dostlarımızla işləməkdə davam edəcəyik. Biz mövqeyimizə aydınlıq gətirəcəyik. Əlbəttə, ümid edirik ki, bütün hallarda partnyorluq və müttəfiqliyimizə sadiq qalacağıq".

Paşinyanın KTMT bəyanatlarına Rusiya XİN də münasibət bildirib. Nazirliyin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova Yerevanı KTMT üzvlüyü ilə bağlı "sonsuz" deyinməni dayandırmağa çağırıb: "Biz milyon dəfə demişik ki, KTMT hər bir kəsin könüllü qoşulduğu strukturdur. Burada iştirakçı ölkələrə təzyiq göstərilməsi üçün komanda və ya inzibati sistem yoxdur. Burada qarşılıqlı hörmətli dialoq var. Burda heç kim heç kimi güclə tutub saxlamayıb".

***

Ermənistanın Belarusdakı, Belarusun Ermənistandakı səfirləri məsləhətləşmələr üçün geri çağırılıb.

Paşinyan bir daha Belarusa getməyəcəyini bildirib

Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan bir daha Belarusa səfər etməyəcəyini bildirib.

Ermənistanın Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı (KTMT) ilə mürəkkəb münasibətlərindən danışan bu ölkənin baş naziri Belarus prezidentinin məlum qalmaqallı bəyanatını xatırladıb.

"KTMT ölkələrinin liderlərindən biri müharibənin hazırlanmasında iştirak etdiyini, Azərbaycanın qələbəsini ruhlandırdığını, inandığını və arzuladığını bildirir. Bundan sonra mən Belarus rəhbəri ilə KTMT formatında nəyisə müzakirə etməyə gedəcəm?", - deyən Paşinyan, bununla belə, Müstəqil Dövlətlər Birliyi (MDB) və Avrasiya İqtisadi Birliyi (AİB) çərçivəsində təmasları istisna etməyib.

"Bundan sonra bir daha Belarusa getməyəcəm. Nə qədər ki, Belarusda prezident Aleksandr Lukaşenkodur. Ümumiyyətlə, bəyan edirəm ki, bundan sonra Ermənistanın heç bir rəsmi nümayəndəsi Belarusa getməyəcək", - Paşinyan vurğulayıb.

O bildirib ki, KTMT çərçivəsində münasibətlərdə "məsələn, Belarus özü KTMT-dən çıxmaq qərarına gələrsə və ya Lukaşenko erməni xalqı üçün məqbul qaydada üzrxahlıq etsə, nəzəri olaraq dəyişiklikləri istisna etmək olmaz".

Paşinyanın KTMT ilə bağlı sözlərinin səhv anlaşıldığı bildirilir

Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyanın ölkənin Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatından (KTMT) çıxması ilə bağlı sözləri səhv anlaşılıb. Bunu ölkənin xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan deyib.

"Əgər kimsə iddia edirsə ki, baş nazir Ermənistanın KTMT-dən çıxdığını deyib, o yanılır", - Mirzoyan Milli Assambleyada çıxışı zamanı deyib.

Onun sözlərinə görə, Paşinyan bildirib ki, Yerevan təşkilatdan nə vaxt çıxacağına qərar verəcək və sonra geri qayıtmayacaq: "Bu deyilib, nə az, nə çox".

Söhbət Paşinyanın iyunun 12-də parlamentdə hökumət saatı zamanı KTMT ilə bağlı dediyi sözlərdən gedir. "Çıxacağıq. Nə vaxt çıxacağımıza qərar verəcəyik. Bəs sizcə, növbəti addım nə olmalıdır?", - baş nazir bildirib.

O, KTMT-ni "köpük ittifaqı" adlandırıb. Deyib ki, onun üzvləri Azərbaycanla birlikdə Ermənistana qarşı müharibə planlaşdırıb.

Paşinyan onu da əlavə edib ki, Yerevan təşkilatdan çıxanda geri qayıtmayacaq: "Başqa yol yoxdur".

5 iyun

Yerevan Moskva ilə təmaslardan qaçır

"Ermənistan xarici işlər və müdafiə nazirlikləri xətti ilə Rusiya ilə təmaslara maraq göstərmir. Bu da Qərbin təzyiqinin nəticəsidir". Bunu TASS-a müsahibəsində Rusiya xarici işlər nazirinin müavini Mixail Qaluzin bildirib.

"2023-cü ilin noyabrından bəri xarici işlər nazirlərinin görüşü olmayıb. Xarici işlər nazirlikləri arasında məsləhətləşmələr üçün başqa planın işlənib hazırlanması və yekunlaşdırılması təklifimizə tərəfdaşlar maraq göstərmədilər. Müdafiə nazirlikləri arasında əlaqələrin dinamikasının nəzərəçarpacaq dərəcədə azalması bizim günahımız deyil. Hərbi-texniki əməkdaşlıq da geriləyib. Biz bunu Yerevanı ölkəmiz ilə əlaqələri minimuma endirməyə məcbur etməyə çalışan qərbçilərin təzyiqinin nəticəsi kimi görürük", - nazir müavini qeyd edib.

Bununla belə, o, ümidvar olduğunu bildirib ki, Ermənistan hakimiyyəti problemli məqamların aradan qaldırılması istiqamətində işləmək barədə açıq səsləndirdiyi niyyətini əməldə sübut edəcək: "Biz buna hazırıq".

Eyni zamanda, M.Qaluzin Moskva ilə Yerevan arasında ikitərəfli təmasların kəsilmədiyinə işarə edib: "Bu yaxınlarda, mayın 8-də Ali Avrasiya İqtisadi Şurasının növbəti iclası çərçivəsində Rusiya prezidenti Vladimir Putin ilə Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan arasında ətraflı söhbət olub. Rusiya hökumətinin sədri Mixail Mişustin fevralda erməni həmkarı ilə görüşüb".

Paşinyan: 'Ən azı iki KTMT ölkəsi bizə qarşı müharibədə iştirak edib'

Mayın 22-də parlamentdə hökumət saatında Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan Belarus liderinin bugünlərdə Bakıda verdiyi bəyanatı şərh edib.

Lukaşenko Azərbaycanda səfərdə olarkən Əliyevə deyib: "Mən bir daha düşündüm və müharibədən əvvəl, Sizin azadlıq müharibənizdən öncə söhbətimizi xatırladım. Həmin vaxt biz nahar süfrəsi arxasında ikilikdə fəlsəfi fikir yürüdürdük və belə nəticəyə gəldik ki, müharibədə qələbə çalmaq olar".

Paşinyan vurğulayıb ki, Azərbaycan prezidenti ilə görüşdə Belarus prezidenti onun dörd ildir Ermənistana demək istədiyini deyib: "2020-ci ildə 44 günlük müharibəyə hazırlıqda biz yox, müttəfiqlərimiz iştirak edib. Mən Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatına (KTMT) üzv olan ən azı iki ölkəni tanıyıram ki, bizə qarşı müharibənin hazırlanmasında iştirak edib. Bu ölkələr bizə kömək etmək istədiklərini təqlid edirdilər. Amma o müharibə Dağlıq Qarabağla bağlı deyildi. Onlar Dağlıq Qarabağ məsələsini çoxdan özləri üçün bağlayıblar. Həmin müharibə Ermənistana aid gözləntilərin doğrulmaması ilə bağlı idi. Müharibənin məqsədi müstəqil Ermənistan dövlətinin mövcudluğuna son qoymaq idi. 9 noyabr 2020-ci il və sonrasında bu gözlənti özünü doğrultmadı".

Paşinyan 2021-ci ilin mayında, 2022-ci ilin sentyabrında və 2023-cü ilin sentyabrında oxşar cəhdlərin edildiyini, lakin uğursuz nəticələndiyini vurğulayıb. "2024-cü il mayın 9-da bir daha cəhd etdilər, amma yenə alınmadı və alınmayacaq", - o sözlərinə əlavə edib.

Bundan əvvəl Paşinyan bildirmişdi ki, KTMT-ə etibar etmək olmaz. (Quruma Rusiya, Ermənistan, Belarus, Qazaxıstan, Qırğızıstan və Tacikistan daxildir) Onun iddiasına görə, KTMT 2021 və 2022-ci illərdə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Ermənistan sərhədlərini pozması zamanı cavab mexanizmlərindən istifadə etməyib. Təşkilatdan o zaman sərhədlərin delimitasiya edilməməsi ilə bağlı bəyanat səslənmişdi.

Azərbaycan rəsmiləri isə Ermənistan sərhədlərinin pozulmasını təsdiq etməmişdi.

+++

Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Mariya Zaxarova Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyanın verdiyi son bəyanatında Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının (KTMT) hansı üzvlərini nəzərdə tutduğuna aydınlıq gətirməyə çağırıb: "Düzünü desəm, mənim üçün Ermənistan Baş nazirinin hansı ölkələrdən danışması maraqlıdır. Bunu biz özümüz təxmin etməliyik, yoxsa sonradan o, hansı ölkələri nəzərdə tutduğunu özü deyəcək? Düşünürəm ki, söhbət belə ciddi bəyanatlardan gedəndə həmin ölkələrin buna münasibət bildirməsi məntiqli olardı".

Zaxarovanın sözlərinə görə, Rusiya Ermənistanın özünü "atılmış və tərk edilmiş" kimi hiss etməməsi üçün mümkün olanı edib.

Xatırlatma

1990-cı illərin əvvəllərində Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında toqquşmalara səbəb olmuşdu. Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi, ətraf 7 rayonu işğal edilmişdi.

Azərbaycan 2020-ci ildə 44 günlük müharibə və 2023-cü ildə birgünlük əməliyyatla ərazilərinə nəzarəti bərpa edib.

Son illər iki ölkə arasında həm Avropa İttifaqı, həm də Rusiyanın ayrılıqda vasitəçiliyi ilə sülh danışıqları aparılır.

Rusiyadan Gürcüstana gedən "Midvolga-2" tankeri Qara dənizdə, Türkiyə sahilindən 129 km məsafədə hücuma məruz qalıb. Bu barədə Türkiyə Nəqliyyat və İnfrastruktur Nazirliyi X sosial şəbəkəsində məlumat yayıb.

Gəmi günəbaxan yağı daşıyır və heyətində 13 nəfər var. Nazirliyin məlumatına görə, heç kim xəsarət almayıb, yardım istəməyib. Hazırda gəminin Türkiyənin şimalındakı Sinop istiqamətinə doğru hərəkət etdiyi açıqlanıb.

"VesselFinder" gəmi izləmə xidməti "Midvolga-2" tankerinin 2014-cü ildə inşa edildiyini, Rusiya bayrağı altında üzdüyünü bildirir. Gəminin sahibi Moskvada qeydiyyatdan keçmiş Orta Volqa Gəmiçilik Şirkətidir. Bu şirkət Ukraynanın sanksiyaları altındadır.

Rusiyanın Dəniz və Dənizçilik Agentliyi "Midvolga-2"yə dronlarla hücum olunduğunu bildirib. TASS-ın məlumatına görə, üst qurğuda kiçik zədələr yaranıb, su sızması yoxdur.

Noyabrın 28-də Qambiya bayrağı altında üzən "Kairos" və "Virat" tankerlərinə hücum edilib. Novorossiyskə gedən "Kairos" gəmisi göyərtədə yanğın siqnalı verib. "Virat" tankerində də yanğın olduğu üzə çıxıb. Rusiya hərbi bloqerləri gəminin arxa hissəsinə beş dəniz dronunun zərbə endirdiyini yazıblar. Türkiyə Nəqliyyat Nazirliyi noyabrın 29-u səhər "Virat" tankerinə yenidən hücum olduğunu, sağ tərəfdə kiçik zədələr yarandığını bildirib.

Ukrayna mediası Ukrayna Təhlükəsizlik Xidmətinə (SBU) istinadla bunun ölkə kəşfiyyatı və Hərbi Dəniz Qüvvələrinin birgə əməliyyatı olduğunu yazıb.

Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Qara dənizdə gəmilərə hücumları pisləyib. "Bu hücumları heç bir şəraitdə əsaslandıra bilmərik", – o deyib.

İndoneziya, Şri-Lanka və Tailandda daşqınlarda 1200-dən çox insan həlak olub, 800-dən çox insan isə itkin düşüb. Ötən həftə başlayan musson yağışları regionda çayların daşmasına səbəb olub, şəhərlər su altında qalıb, infrastruktur dağılıb.

İndoneziyada 659, Şri-Lankada 390, Tailandda 181 nəfərin həlak olduğu xəbər verilir. Ən böyük ziyan İndoneziyaya dəyib. Yolların, körpülərin dağılması, üstəlik, havanın pisləşməsi xilasedicilərin işini çətinləşdirir, Sumatra adasındakı kəndlərə çətinliklə gedirlər. Ölkədə daşqınlardan 3.2 milyon insan zərər görüb, 2 min 600 nəfər yaralanıb, 470-dən çox insan isə itkin düşüb.

"The Guardian" yazır ki, musson mövsümü adətən güclü yağışlara, bunlar da torpaq sürüşmələri və daşqınlara səbəb ola bilər. Bu il yağıntıları Malakka boğazındakı nadir tropik fırtına daha da şiddətləndirib.

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) regiona çevrik reaksiya qrupları ilə ilk yardım göndərdiyini, həmçinin epidemioloji nəzarəti gücləndirdiyini bildirib.

Dekabrın 2-də Ermənistan və Avropa İttifaqı (Aİ) Brüsseldə yeni strateji tərəfdaşlıq gündəliyini qəbul ediblər. Ermənistan-Aİ Tərəfdaşlıq Şurasının 6-cı iclası keçirilib.

Sənədi Ermənistanın xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan və Aİ-nin Xarici İşlər və Təhlükəsizlik Siyasəti üzrə Ali Nümayəndəsi Kaya Kallas imzalayıb.

"Bu, bir növ fəaliyyət planıdır, bizin edə biləcəklərimizin yol xəritəsidir", – Avropanın Genişlənmə Komissarı Marta Kos bir gün öncə jurnalistlərə deyib.

Tərəfdaşlığa təhlükəsizlik və müdafiə sahəsində daha güclü əməkdaşlıq, iqtisadi inkişafa, institutlarım gücləndirilməsinə dəstək daxildir.

Komissar Kos deyib ki, Aİ Ermənistanın 2026-cı il parlament seçkiləri öncəsi dezinformasiya, kiberhücumlar, digər hibrid təhdidləri önləməsinə dəstək göstərəcək. Bu dəstəyin 12 milyon avro təşkil edəcəyi bildirilir. AzadlıqRadiosunun erməni xidməti yazır ki, M.Kos dəstəyin Ermənistanda qurumların hibrid təhlükələri öncədən görməsi, onlara cavab vermək imkanlarını artırmaq məqsədi güdür.

A.Mirzoyan yeni tərəfdaşlıq gündəliyi sənədini "iddialı" adlandırıb, Ermənistan-Aİ ikitərəfli əməkdaşlığını daha da dərinləşdirəcəyini vurğulayıb.

Yerevan və Brüssel 2024-cü ilin əvvəlində bütün səviyyələrdə əməkdaşlıq üzrə birgə prioritetləri müəyyənləşdiriblər. Bu ilin iyununda tərəflər yeni tərəfdaşlıq gündəliyi üzrə danışıqları yekunlaşdırdıqlarını açıqlayıblar.

Rusiyanın Yekaterinburq şəhərində Azərbaycan diasporunun yeni rəhbəri Vidadi Mustafayev saxlanılıb. "Kommersant", E1 və 66.ru onun fitnes-kluba daxil olarkən saxlanıldığını xəbər verir.

V.Mustafayevə torpaq satışı ilə bağlı dələduzluq ittihamı verildiyi bildirilir. Daha öncə onun mənzilində axtarış aparılıb.

Mustafayevdən öncə diaspor rəhbəri Şahin Şıxlinski idi. O, avqustda qətldə və hakimiyyət nümayəndəsinə zor tətbiq etməkdə şübhəli bilinərək həbs olunub. İyulda isə onun oğlu Mütvəli saxlanılıb.

Bütün bunlar iyunun sonunda Yekaterinburqda etnik azərbaycanlılara qarşı zorakı reydlərdən sonra baş verib. 50-dən çox azərbaycanlı saxlanılıb, iki azərbaycanlı ölüb. Rusiya İstintaq Komitəsi Ziyəddin və Hüseyn Səfərov qardaşlarının ürək çatışmazlığından öldüyünü bildirib. Amma Azərbaycanın məhkəmə-tibbi ekspertləri ölümlərə çoxsaylı xəsarətlərin səbəb olduğunu müəyyənləşdirib.

Reydlərin 10-20 il öncə törədilmiş sifarişli qətllərin üstünün açılması işi çərçivəsində keçirildiyi bildirilib.

Bu hadisələr Bakı ilə Moskvanın münasibətlərində diplomatik gərginlik fonunda baş verib. Ötən ilin dekabrında AZAL-ın sərnişin təyyarəsinin Qroznı üzərində vurulmasından sonra əlaqələrdə gərginlik yaranıb. Rəsmi Bakı Moskvadan üzrxahlıq, kompensasiya, günahkarların cəzalandırılmasını tələb edib. Nəhayət, bu il oktyabrın 9-da Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin Düşənbədə görüşü tərəflər arasında barışıq kimi dəyərləndirilib. Vladimir Putin İlham Əliyevə dekabrdakı qəzadan sonra zəngində üzr istədiyini xatırladıb, kompensasiya ödəniləcəyini deyib.

Azərbaycan prezidentinin köməkçisi Hikmət Hacıyev noyabrın 30-da Brüsseldə "EU Today" və bir qrup jurnalistə müsahibəsində deyib ki, Bakı Moskva ilə "anlaşılmazlıqlar səhifəsini çevirib": "Azərbaycan Rusiyadan AZAL aviaşirkətinin vurulan təyyarəsinə görə rəsmi üzr istənilməsini, hərtərəfli araşdırma aparılmasını, günahkarların məsuliyyətə cəlb edilməsini və kompensasiya ödənilməsini gözləyirdi. Bu məsələlər həllini tapdığından biz anlaşılmazlıqlar səhifəsini çevirmişik və iki ölkə arasında normal qonşuluq münasibətlərini davam etdiririk".

AzadlıqRadiosunun ötən il Rusiyada peşə fəaliyyətinə görə həbsə məhkum edilmiş keçmiş əməkdaşı Nika Novak Sibirdə islah koloniyasından yoxa çıxıb. Məlumatı vəkil yayıb.

Yuliya Kuznetsova sosial şəbəkədə yazıb ki, Novak İrkutsk vilayətinin Bozoy kəndindəki 11 saylı cəza koloniyasından başqa yerə köçürülə bilər, ancaq yeri bəlli deyil.

Vəkil koloniyadan Novak barədə informasiya ala bilmədiyini əlavə edib. Dediyinə görə, bir vəkil həmkarı bu həftə Nikanı ziyarət etmək istəyib, amma ona koloniyaya daxil olmağa icazə verilməyib.

Novak qapalı məhkəmə iclasında "xarici dövlət, beynəlxalq və ya xarici təşkilatla məxfi əməkdaşlıq"da təqsirli bilinərək 4 il həbsə məhkum edilib. Özü və hüquq müdafiəçiləri hökmü ədalətsiz sayırlar.

Martın 1-də cəza koloniyasına köçürülən jurnalist orada işgəncə xarakterli şəraitdən şikayət edib, aclıq aksiyası keçirib.

AzadlıqRadiosunun prezidenti Stiv Kapus Rusiya hakimiyyətini Novakı azad etməyə çağırıb. O deyib ki, jurnalistə qarşı "siyasi motivli ittihamlar ayrı-ayrı jurnalistləri susdurmaq məqsədi daşıyır".

Novak həbs olunanadək "Chita Media"da çalışıb, zab.ru saytının baş redaktoru olub. O, 2022-ci ildə AzadlıqRadiosunun "Siberia.Realities" layihəsi ilə əməkdaşlıq edib.

33 yaşlı jurnalistə qarşı cinayət işi Rusiyanın Ukraynaya tammiqyaslı işğalından bir neçə ay sonra 2022-ci ildə qəbul olunmuş 275.1-ci maddə üzrə hökm çıxarılan ilk hadisə olub.

Hüquq ekspertləri bu qanunun mahiyyətini və mətnini tənqid ediblər. 2024-cü il iyulun 22-də Rusiyanın "Memorial" hüquq müdafiə təşkilatı Novakı siyasi məhbus kimi tanıyıb.

Bu ilin 11 ayı ərzində Gürcüstan Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) ölkədən 1 min 131 qeyri-qanuni miqrantı çıxarıb. Bunu hökumətin iclasında Gürcüstanın baş naziri İrakli Kobaxidze bildirib. Onun sözlərinə görə, bu göstərici son 7 ilin ümumi nəticəsinə yaxındır.

Baş nazir qeyd edib ki, DİN qeyri-qanuni miqrasiyaya qarşı mübarizədə xeyli səmərəli işləyib: "Artıq təsirli nəticələrimiz var. Effektivlik ciddi artıb, amma DİN-in Miqrasiya Departamentini daha da gücləndirməyə ehtiyac var və nazirlik bunun üzərində fəal işləyir".

"Exo Kavkaza" yazır ki, İ.Kobaxidze gələn il azı 3 min 500 qeyri-qanuni miqrantın ölkədən çıxarılmasının planlaşdırıldığını vurğulayıb.

"DİN-in təqdim etdiyi proqrama əsasən, üç-dörd ildən sonra qeyri-qanuni miqrasiya problemi tamamilə aradan qaldırılacaq. Bu, təhlükəsizlik baxımından da böyük əhəmiyyət daşıyır", –baş nazir bildirib.

Bundan öncə "Gürcü Arzusu" xarici vətəndaşların ölkədən çıxarılması ilə bağlı qanunvericiliyi sadələşdirib. Artıq əcnəbi etiraz aksiyalarında iştirak qaydalarını pozduğuna görə ölkədən çıxarıla bilər. Gürcüstanda yaşayan əcnəbilər üçün məşğulluq şərtləri də sərtləşdirilib: 2026-cı il martın 1-dən əmək fəaliyyəti üçün icazə tələb olunacaq.

Bazar günü ABŞ prezidenti Donald Tramp Venesuela lideri Nikolas Maduro ilə danışdığını təsdiqləyib.

"Bunu şərh etmək istəmirəm. Cavab "bəli"dir", – Tramp jurnalistlərin sualına cavabında deyib.

Bu barədə ilk dəfə "The New York Times" qəzeti yazmışdı.

Tramp şənbə günü – noyabrın 29-da isə Venesuelanın hava məkanının bağlandığını bildirib.

"Reuters" əlaqə saxladığı ABŞ rəsmilərinin bu açıqlamadan təəccübləndiklərini deyiblər. Ağ ev əlavə açıqlama verməyib.

Venesuela hökuməti isə Trampın dediyini pisləyib, ölkəyə qarşı "kolonialist təhdid" adlandırıb.

Tramp administrasiyası amerikalıların ölümünə səbəb olan qanunsuz narkotik ticarətində Maduronun rolundan danışır, onunla mübarizə yollarını götür-qoy edir. Sosialist Maduro qanunsuz narkotik ticarəti ilə əlaqəsi olmadığını bildirir.

Ötən il dünyada ən böyük 100 silah istehsalçısının silah və hərbi xidmət satışından gəlirləri 5.9 faiz artaraq rekord 679 milyard dollara çatıb. Dekabrın 1-də Stokholm Beynəlxalq Sülh Tədqiqatları İnstitutu (SIPRI) bu barədə hesabat açıqlayıb.

Ötən il qlobal silah gəlirlərinin kəskin artmasına Ukrayna və Qəzzadakı müharibələr, qlobal və regional geosiyasi gərginliklər, hərbi xərclərin yüksəlməsi səbəb olub. 2018-ci ildən bəri ilk dəfə olaraq ən böyük beş silah şirkətinin gəlirləri artıb.

Bu yüksəlişin əsas hissəsi Avropa və Birləşmiş Ştatlardakı şirkətlərin payına düşür. Amma ümumilikdə ilk 100-lükdə olan şirkətlərin illik gəliri artıb. Asiya və Okeaniya istisnadır, Çinin silah sənayesindəki problemlər regional statistikaya təsirini göstərib.

SIPRI-nın tədqiqatçısı Lorentso Skaratsato deyir ki, şirkətlərin istehsal gücünü artırmasına baxmayaraq, xərclərə, çatdırılma qrafikinə təsir göstərə biləcək bir sıra problemləri var.

2024-cü ildə "Top 100"dəki ABŞ silah şirkətlərinin gəliri 3.8 faiz artaraq 334 milyard dollara çatıb. Siyahıya "Lockheed Martin", "Northrop Grumman", "General Dynamics" kimi şirkətlər daxildir.

İlk 100 şirkətdən 26-sı Avropada (Rusiyanı çıxmaqla) yerləşir, onlardan 23-nün gəlirləri artıb. Bu artım Ukraynadakı müharibədən, Rusiyadan gözlənən təhdiddən qaynaqlanır.

SIPRI bildirir ki, sanksiyalara, işçi çatışmazlığına baxmayaraq, Rusiyanın silah gəlirləri də yüksəlir. İlk 100-lükdə "Rostec" və Birləşmiş Gəmiqayırma Korporasiyası yer alıb. Onların ümumi silah gəlirləri 23 faiz artaraq 31.2 milyard dollar çatıb.

Honkonqun antikorrupsiya idarəsi "Wang Fuk Court" yaşayış kompleksində yanğınla əlaqədar daha 6 nəfəri saxlayıb.

Yanğında ölənlərin sayı 128 nəfərə çatıb, 200 nəfər itkin sayılır.

Noyabrın 26-da dünyanın ən sıx məskunlaşan şəhərlərindən olan Honkonqun Tay Po rayonundakı səkkiz binadan ibarət yaşayış kompleksində güclü yanğın baş verib.

Polis yanğına təhlükəli materiallardan istifadə edən tikinti şirkətinin "ağır" səhlənkarlığının səbəb ola biləcəyini bildirib.

Polisin məlumatına görə, binalar yanğın standartlarına uyğun olmayan qoruyucu tor və plastiklə örtülüb. Yanğından zərər görməmiş bir binada təmir işləri aparan tikinti şirkəti isə bəzi pəncərələri köpük materialı ilə möhürləyib.

Tikinti şirkətinin iki direktoru və bir mühəndislik müşaviri yanğındakı ölümlərlə əlaqədar şübhəli qismində saxlanılıb.

1948-ci ildə Honq-Konqda anbarda yanğında 176 nəfər həlak olmuşdu.

ABŞ prezidenti Donald Tramp noyabrın 27-də deyib ki, administrasiyası "üçüncü dünya" ölkələrindən miqrasiyaya "daimi fasilə" verəcək. Məqsəd ABŞ sisteminin tam bərpasıdır.

"Reuters" yazır ki, Tramp konkret ölkə adı çəkməyib, "üçüncü dünya ölkələri", "daimi fasilə" deyəndə nəyi nəzərdə tutduğunu da deməyib. O, plana keçmiş prezident Co Bayden administrasiyasının təsdiqlədiyi işlərin salınacağını, Bayden dövrünün milyonlarla "qanunsuz" qəbulunu ləğv edəcəyini yazıb.

Prezident həmçinin qeyri-vətəndaşlar üçün bütün federal imtiyazlar və subsidiyaların kəsiləcəyini, təhlükəsizlik riski yaradan, "Qərb sivilizasiyasına uyğun gəlməyən" istənilən əcnəbinin deportasiya olunacağını əlavə edib.

"Reuters" Ağ evdən, ABŞ Vətəndaşlıq və İmmiqrasiya Xidmətlərindən (USCIS) şərh ala bilmədiyini yazır.

Prezident həmçinin Bayden administrasiyası dövründə 19 ölkədən vətəndaşlara verilmiş "green card"ların və sığınacaq müraciətlərinə yenidən baxılması göstərişi verib.

USCIS 19 ölkə ilə bağlı "Reuters"in sorğusuna cavabında Trampın iyunda səyahət qadağası qoyduğu ölkələri göstərib. Həmin siyahıda Əfqanıstan, Burundi, Laos, Toqo, Venesuela, Syerra-Leone və Türkmənistanın adları var.

Bütün bunlar Ağ ev yaxınlığında Milli Qvardiyanın iki əməkdaşının güllələnməsindən sonraya təsadüf edir. Onlardan biri aldığı yaralardan ölüb. Şübhəli kimi saxlanan əfqanıstanlıya isə bu il, Tramp administrasiyası dövründə sığınacaq verilib. "Reuters" müvafiq sənədləri gördüyünü yazır.

ABŞ hökuməti artıq Əfqanıstan vətəndaşlarının immiqrasiya müraciətlərinə baxılmasını dayandırıb.

Pakistanın həbsdə olan keçmiş baş naziri İmran Xanın partiyası onunla görüş tələb edir. Partiya bildirir ki, üç həftədən çoxdur siyasətçiyə ailəsi və vəkilləri ilə görüş verilməyib deyə, onun səhhətindən narahatdır.

Xan 2023-cü ilin avqustundan həbsdədir. Ona korrupsiya ittihamları ilə 14 il həbs cəzası kəsilib. Özü isə ordunun onu siyasətdən uzaqlaşdırmaq üçün cinayət işlərini düzüb-qoşduğunu bildirir. Ordu bu iddianı rədd edir.

Xanın "Təhrik-i-İnsaf" partiyasının sözçüsü Zülfikar Buxari deyib ki, noyabrın 4-dən bəri onu görən olmayıb, buna səbəb də göstərilməyib. "Keçmiş baş nazir" statusuna baxmayaraq, Xana ziyarətdən, tibbi yardımdan imtina olunur.

"Onun səhhətindən, qanunsuz təcridindən narahatıq", – Buxari "Reuters"ə deyib.

Xanın ailəsi, partiya üzvləri son günlər həbsxana qarşısında etiraz edərək onunla görüş tələb ediblər.

Qanunla o, həftədə azı bir dəfə kənardan gələnlərlə görüşə bilər.

Yerli medianın yazdığına görə, 73 yaşlı Xanla görüşləri çətinləşdirmək üçün onu sərt rejimli həbsxanaya da köçürə bilərlər.

Pakistanın Daxili İşlər Nazirliyi sorğuları cavablandırmayıb.

Həbsxana rəsmisi keçmiş baş nazirin səhhətinin yaxşı olduğunu deyib.

2018-ci ildə baş nazir seçilən Xan 2022-ci ildə ordu ilə mübahisədən sonra parlament səsverməsi ilə vəzifədən kənarlaşdırılıb. Onun 2023-cü ildə həbsi ölkədə etirazlara səbəb olub.

Rusiya prezidenti Vladimir Putin Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının (KTMT) qüvvələrini yeni Rusiya silahları ilə təchiz etməyi təklif edib. O, KTMT Kollektiv Təhlükəsizlik Şurasının Bişkekdə keçirilən iclasında bu haqda danışıb: "Biz kollektiv qüvvələrin real hərbi əməliyyatlar zamanı effektivliyini sübut etmiş müasir Rusiya silah və texnika nümunələri ilə təchiz olunması üçün irimiqyaslı proqramın işə salınmasını təklif edirik".

"Vedomosti"nin yazdığına görə, Putin onu da bildirib ki, Rusiya KTMT-nin hərbi potensialını gücləndirmək üçün təşkilatdakı müttəfiqlərlə birgə işləyəcək. Prioritetlərə gəlincə, buraya milli kontingentlərin döyüş qabiliyyətini artırmaq, kollektiv qüvvələrin idarə olunmasını təkmilləşdirmək var.

Putin noyabrın 25-də Bişkekə dövlət səfərinə gedib.

25 noyabr

Ermənistan KTMT-nin sammitinə qatılmayacaq

Ermənistan noyabrın 27-də Bişkekdə Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının (KTMT) sammitinə qatılmayacaq. Bunu Rusiya prezidentinin köməkçisi Yuri Uşakov deyib.

Amma Yerevan sammitdə razılaşdırılmış sənədlərin qəbuluna qarşı deyil, - Uşakov əlavə edib.

Ermənistan artıq iki ildir KTMT-nin tədbirlərinə qatılmır.

Rusiyanın başçılıq etdiyi KTMT ilə Yerevanın münasibətləri son illər gərginləşib. Ermənistan Qarabağ və ətrafındakı Rusiya sülhməramlılarını Azərbaycanın əməliyyatının qarşısını almamaqda ittiham edib. Ermənistan Azərbaycanın 2022-ci ildə onun ərazisinə girdiyini deyib, alyansı bunu qınamağa çağırıb. Bakı o zaman mövqelərini dəqiqləşdirdiyini açıqlamışdı.

Ötən əsrin 80-ci illərində gərginləşən Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında toqquşmalara səbəb olub. 1990-cı illərin əvvəllərində Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi, ətraf 7 rayonu işğal edilib. 2020-ci ildə 44 günlük müharibə və 2023-cü ildə birgünlük hərbi əməliyyatlar nəticəsində Bakı bütün ərazilərində suverenliyini bərpa edib.

2022-ci ilin oktyabrında Krım körpüsündə partlayışa görə səkkiz nəfər terror aktında, silah və ya partlayıcı maddələrin qanunsuz dövriyyəsində təqsirli bilinib. Bu barədə Rostov Cənub Hərbi Məhkəməsi qərar çıxarıb. Rusiya, Ukrayna və Ermənistan vətəndaşları olan bu şəxslərə ömürlük həbs cəzaları kəsilib.

Krım körpüsü Rusiya Ukraynanın Krım vilayətini ilhaq edəndən sonra tikilib, yarımadanı Rusiyanın cənubuna birləşdirir. Körpünü 2020-ci ildə şəxsən prezident Vladimir Putin açıb. Körpüdən hərbi texnikanın Krıma, Rusiyanın Ukraynanın cənubunda işğal etdiyi ərazilərə daşınmasında istifadə olunur.

2022-ci il oktyabrın 8-də Krım körpüsündə güclü partlayış baş verib, iki avtomobil aşırımı uçub və dəmiryol hissəsində güclü yanğın yaranıb. Beş nəfər həlak olub. Rusiya partlayışı "terror aktı" kimi qiymətləndirib. Putin terror aktının hazırlanmasında Ukrayna xüsusi xidmətlərini günahlandırıb. İstintaq isə partlayışı Ukrayna Təhlükəsizlik Xidməti (SBU) rəhbəri Vasili Malyukun təşkil etdiyini bildirib. Həmin partlayışdan sonra Ukrayna hərbçiləri körpüyə bir neçə dəfə dəniz dronları ilə hücum edib.

Malyuk Ukrayna jurnalistlərinə bildirib ki, partlayışın təşkili üzərində o və daha iki xüsusi xidmət əməkdaşı işləyib. Partlayıcının körpüyə necə daşınması barədə deyib ki, xüsusi xidmət "çox sayda insanı özlərinin xəbəri olmadan istifadə edib".

Rusiyada bu iş üzrə həbs olunanlar günahlarını etiraf etməyib və yük maşınındakı yükün partlayıcı olduğunu bilmədiklərini bildiriblər.

Körpünün partladılması üzrə cinayət işindən əlavə, Rusiyada həmin partlayışla bağlı sosial mediada paylaşımlar edənlərə "terrorizmin təbliği" maddəsi üzrə onlarla cinayət işi açılıb, onlar həbs cəzalarına məhkum olunublar.

ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyası Belarus hakimiyyəti ilə azı 100 siyasi məhbusun buraxılmasını müzakirə edir. Bunu "Reuters" mənbələrə istinadla yazıb.

Mənbələrə görə, bu, "Minski Moskvadan geosiyasi baxımdan uzaqlaşdırmağı hədəfləyən uzunmüddətli, daha geniş strategiyanın bir hissəsidir".

Amma Belarusun avtoritar lideri Aleksandr Lukaşenko noyabrın 26-da Qırğızıstanda Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə görüşüb. Putin deyib ki, onlar Bişkekdə "dostların əhatəsindədirlər".

Sentyabrın 11-də Belarusda Lukaşenkonun əfv fərmanı ilə 52 siyasi məhbus azadlığa çıxıb. Onların arasında Sergey Tixanovski və AzadlıqRadiosunun Belarus xidmətinin jurnalisti İqar Losik də olub. Casusluqda ittiham olunmuş 14 əcnəbi də azad edilib.

Bu əfv ABŞ prezidenti Donald Trampın xüsusi nümayəndəsi Con Koulun Minskə səfəri fonunda gerçəkləşib.

Noyabrın 5-də ABŞ Maliyyə Nazirliyi Belarusa məxsus "Belavia" dövlət aviaşirkətini, yüksəkvəzifəli Belarus rəsmilərinin və Lukaşenkonun ailə üzvlərinin istifadə etdiyi "Bombardier Challenger 850" biznes təyyarəsini sanksiya siyahısından çıxarıb. Bu sanksiyalar 2021-ci ilin dekabrında tətbiq edilmişdi.

Tramp avqustda demişdi ki, Vaşinqton və Minsk daha 1300 məhbusun azadlığa buraxılmasını müzakirə edir.

"Reuters" yazır ki, tərəflər bu dəfə razılığa gələ bilsə, Belarusda bir dəfəyə ən böyük siyasi məhbus qrupu azadlığa çıxa bilər. Belarusun "Vyasna" hüquq-müdafiə mərkəzi ölkə koloniyalarında 1246 siyasi məhbusun cəza çəkdiyini bildirir.

Lukaşenko özü 2006-cı ildən ABŞ sanksiyaları altındadır.

Noyabrın 25-də Ermənistanda yüzlərlə yanğınsöndürən, polis əməkdaşı, sıravi vətəndaşlar meşə yanğınlarını söndürməyə çalışıblar. Ölkədə havaların qeyri-adi isti keçməsi yanğınları gücləndirib.

Yanğınlar ötən həftəsonu ölkənin şərqi Geğarqunik vilayətinin Ttucur kəndi ətrafındakı dağ otlaqlarında başlayıb. Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) noyabrın 24-də həmin ərazidə yanğının, əsasən, söndürüldüyünü, amma 80 hektaradək otlaq sahəsinin yandığını açıqlayıb.

Son günlər Geğarqunikin digər yerlərində, ölkənin daha beş vilayətində də yanğınlar baş verib. Ən təhlükəlisi isə şimal-şərqi Tavuş vilayətinin meşəlik ərazilərində müşahidə olunub.

Noyabrın 25-də Tavuşun Navur kəndinin cəmi bir neçə kilometrliyində yanğın şiddətlənib, kənd sakinləri də yanğınsöndürənlərə qoşularaq alovu söndürməyə çalışıblar. Kənd başçısı Mher Niqoyan AzadlıqRadiosunun erməni xidmətinə deyib ki, səylərə baxmayaraq, yanğın böyüyüb: "Hazırda hava çox istidir və bu şəraitdə yanğını söndürmək çətindir".

DİN sözçüsü Narek Sarkisyan deyib ki, ümumilikdə 1830 yanğınsöndürən, polis və meşə təsərrüfatı işçisi Ermənistanda son illərin ən böyük meşə yanğınları ilə mübarizə aparır. Onlara Ermənistan ordusuna məxsus helikopter də yardım göstərir, yanan otlaq və meşə sahələrinə su tökür.

Nazirlik yanğınların əsas səbəbi barədə şərh verməyib. Kənd sakinlərini quru ot, bitki və yarpaqları yandırmamağa çağıran video yayıb.